พระเจ้าไม้ ศรัทธาในยามยาก จิตวิญญาญที่ถูกลืม
Warning : getimagesize(images/board/7_1174051658.jpg) [function.getimagesize ]: failed to open stream: No such file or directory in /home/amulet2u/domains/amulet2u.com/public_html/includes/functions.php on line 124
บทความนี้เนื่องจากแรงบันดาลใจจากการได้อ่านข้อเขียนและบทความของหนังสือพิมพ์ ฉบับหนึ่งในเมืองเชียงใหม่ที่เขียนโดย คุณ วิลักษณ์ ศรีป่าซาง ในตอนที่ได้มีโอกาศไปพักผ่อนที่เชียงใหม่มา 2-3 วันครับ
คนล้านนาเรียกขานพระพุทธรูปว่า พระเจ้า ส่วนว่าจะสร้างจะแปลงด้วยวัสดุใด ก็เติมชื่อวัสดุนั้นตามหลัง เช่น พระเจ้าไม้ พระเจ้าตอง พระเจ้าปูน เป็นต้น
พระเจ้าไม้ เป็นพระเจ้าของชาวเหนือโดยแท้ ล้านนาอุดมด้วยป่าไม้ดงหนาป่าคาดงกว้าง บ้านเรือนและวิหารศาสนสถานต่าง ๆ สร้างแปลงด้วยไม้เป็นส่วนใหญ่ รวมทั้งพระพุทธพิมพาสารูปเจ้าที่ศรัทธาหน้าบุญทั้งหลายสร้างถวายวัดเพื่อสืบต่อพระศาสนา ชาวบ้านไพร่ฟ้าทั้งหลายมีใจใคร่สร้างพระเจ้าเพื่อถวายวัด จะหาวัสดุสร้างเป็นเงินฅำก่ำเส้าด้วยสำริดทองแข่หรือสลักขวักด้วยแก้วด้วยหินเพื่อให้ได้อานิสงส์มากมายเหมือนเจ้าเหมือนนายนั้นทำได้ยาก ไม้มีมากก็ทำพระเจ้าด้วยไม้ แม้อานิสงส์จะได้น้อยแต่ก็มีใจใสศรัทธา ได้เท่าใดก็เอาเท่านั้นตามประสายาก พระเจ้าไม้จึงเป็นพระเจ้าของคนทุกข์คนยากโดยแท้ และจะพบพระเจ้าไม้ตามวัดวาอารามต่าง ๆ เป็นจำนวนมาก ไม้มีมากหรือคนจนมีมากก็ไม่รู้แน่
แต่เดิมพระเจ้าไม้จะประดิษฐานตามแท่นแก้วหรือตามจ๊อกแจ่งในพระวิหาร แต่ในปี พ.ศ.นี้ พระเจ้าไม้มักจะอยู่ในตู้มีกรงเหล็กล้อม หรืออยู่ตามตู้โชว์ร้านขายของเก่าทั่วไป บางร้านมีพระเจ้าไม้มากกว่าในวัดหลาย ๆ วัดรวมกันเสียอีก ไม้ผุพังได้ง่าย เมื่อรื้อวิหารหลวงพระเจ้าไม้ถูกแดดถูกฝนก็ผุพังคอหักคอหล่อนไปตามกาล ชาวบ้านจึงนำมาฝากไว้ที่ใต้ต้นโพ ฝรั่งดังขอชาวต่างชาติรู้ค่าจึงเก็บรักษาในฐานะเป็นวัตถุโบราณ นาน ๆ ไปพระเจ้าที่ใต้ตนโพหมด ในพระวิหารก็จะหมดตาม จนธุเจ้าสามเณรต้องอาราธนาท่านเข้าประดิษฐานในตู้ลั่นกุญแจ
ไม้สร้างพระเจ้ามีหลากหลาย คนโบราณนิยมนำไม้ที่มีชื่อเป็นมงคลและมีชื่ออันเกี่ยวเนื่องกับพุทธตำนานมาสร้าง ไม้จันทน์หอมไม่ว่าจันทน์ขาวจันทน์แดงเป็นไม้แพงค่าหายากด้วยว่ามีกลิ่นหอม พระเจ้าไม้จันทน์จึงหายาก ในตำนานกล่าวว่า พระเจ้าไม้จันทน์คือพระพุทธรูปองค์แรกที่ถูกสร้างขึ้นตั้งแต่สมัยพุทธกาล ส่วนพระเจ้าที่สร้างจากไม้สักก็พบเป็นจำนวนมาก คงเพราะแกะสลักง่ายและทนปลวกมอดแมง อีกทั้งมีชื่อพ้องกับคำว่าศักดิ์สิทธิ์ศักดิ์ศรี ก็อาจจะเป็นได้ ในตำนานการสร้างพระเจ้าไม้สมฤทธิ์ฉบับวัดพระธาตุช้างค้ำวรวิหาร ต.ในเวียง อ. เมือง จ. น่าน ที่อาจารย์นิยม สองสีโย ได้กรุณามอบให้ผู้เขียน กล่าวถึงไม้สร้างพระเจ้าไว้ว่า
บุคคละผู้ใดมีสัทธาจักสร้างแปลงพุทธรูปเจ้าสมฤทธิ์นั้น หื้อเอาไม้เท้า ไม้หนุน ไม้บุญนาค ไม้มะมา ไม้ตัน ไม้สรี ไม้พระญายอ มาประสมกัน คือว่า แท่นไม้เท้า ตัวไม้หนุน ใจไม้บุญนาค บ่าทั้ง 2 ไม้แก้ว พระหัตถ์ซ้ายไม้มะมา พระหัตถ์ขวาไม้ทัน พระเศียรไม้สรี พระโมฬี ไม้พระญายอ สร้างเสร็จแล้วอบรมสมโภช ไว้เป็นที่ไหว้สักการะปูชาแก่คนและเทวดา เพื่อสืบศานาดั่งอั้นจักสมคำปรารถนาแห่งท่านชู่ประการเหมือนชื่อพระพุทธรูปนั้นแล
พระสมฤทธิ์คือพระเจ้าไม้ที่สร้างจากไม้หลายชนิดรวมกัน แต่ส่วนมากพระเจ้าไม้ที่พบจะสร้างจากไม้ชนิดเดียวทั้งองค์ หรือมีเพียงส่วนสำคัญ ๆ ที่ใช้ไม้ต่างประเภทกัน เช่น พระเศียร พระหัตถ์ ฐาน เป็นต้น โดยใช้สลักไม้ยึด
เมื่อสลักขวักไม้เป็นสารูปพระเจ้าแล้ว ก็ลงรักลงชาดปิดทอง คำล้านนาว่า ลงฮักลงหางติดฅำ ขั้นตอนต่อมาคือ จารึกเรื่องราวต่าง ๆ ที่ฐานพระ เริ่มด้วยวันเดือนปีที่สร้าง นามผู้สร้าง จุดประสงค์การสร้างและความปรารถนาของผู้สร้าง ดังจะขอยกตัวอย่างคำจารึกฐานพระเจ้าไม้องค์หนึ่ง ซึ่งปรากกฏดังนี้
จุลศักราชได้ 1245 ตัว ปลีกล่าเม็ด เดือน 5 เพ็ง เม็งวันจันทร์ ปฐมมูลศรัทธา หนานสุริยะ เป็นเค้า พร่ำพร้อมกับด้วยภริยาลูกเต้า พ่อแม่พี่น้องชุ่ผู้ชุ่คน ได้ริรังสร้างแปลงยังพุทธรูปเจ้าไม้จันทน์องค์ 1 ไว้ค้ำชูโชตกะศาสนา 5000 พระวัสสา หื้อเป็นที่ไหว้แก่ฅนแลเทวาชู่ผู้ชู่องค์ เมทานํ นิพพานํ ปรมํ สุขํ ข้าขอเอาสุข 3 ประการ อันมีสุขในเมืองฟ้า สุขในเมืองคน มีนิพพานเจ้าเป็นยอด แด่เทิอะ
ขั้นตอนสุดท้ายของการสร้างพระเจ้าไม้คือการอบรมสมโภช หมายถึงการบวชสารูปพระเจ้าให้เป็นพระพุทธรูปเจ้าโดยสมบูรณ์ ทุกวันนี้ พระเจ้าไม้หายากขึ้นทุกที ใครมีก็เอาไว้ไหว้สา มิใช่ว่าเห็นว่าเป็นไม้ก็ละขว้าง รักชอบพอแต่พระเจ้าโลหะ ผู้เขียนขอฝากพระเจ้าไม้ พระเจ้าของคนทุกข์คนยากไว้บนหิ้งพระด้วยเถิดครับ อย่าปล่อยไว้ตามร้านแอนทิคอย่างปัจจุบันเลย ผู้โพสต์ : เมืองเก่า วันที่ : 16 - มี.ค. - 50 เวลา 20:27:38 , ip : 58.147.xxx.xxx แจ้งลบทั้งกระทู้
สวยมากครับ ความเห็นที่ 1 โดยคุณ : ต้อย วันที่ : 16 - มี.ค. - 50 เวลา 23:25:53 ,ip :58.147.xxx.xxx แจ้งลบความเห็น
Warning : getimagesize(images/board/7_1174065063.jpg) [function.getimagesize ]: failed to open stream: No such file or directory in /home/amulet2u/domains/amulet2u.com/public_html/includes/functions.php on line 124
ร่วมด้วยช่วยแจม... ความเห็นที่ 2 โดยคุณ : Punchai วันที่ : 17 - มี.ค. - 50 เวลา 00:11:03 ,ip :222.123.xxx.xxx แจ้งลบความเห็น
Warning : getimagesize(images/board/7_1174065105.jpg) [function.getimagesize ]: failed to open stream: No such file or directory in /home/amulet2u/domains/amulet2u.com/public_html/includes/functions.php on line 124
อีกองค์ ความเห็นที่ 3 โดยคุณ : Punchai วันที่ : 17 - มี.ค. - 50 เวลา 00:11:45 ,ip :222.123.xxx.xxx แจ้งลบความเห็น
อุ้ย...ลืมไปบทความพระไม้นิ....เผลอไปเอาพระบัวเข็มมาโชว์ ถือซะว่าโชว์พระร่วมสมัยก็แล้วกันนะครับพี่ๆ .... ความเห็นที่ 4 โดยคุณ : Punchai วันที่ : 17 - มี.ค. - 50 เวลา 00:15:00 ,ip :222.123.xxx.xxx แจ้งลบความเห็น
เยี่ยมทั้งสองท่านครับ ..แต่ชอบองค์บนมากๆเลย ...แม้จะดูไม่เป็นก็ตาม เรียนถามภาษาที่ฐาน นั้นคือภาษาล้านนา โบราณ หรือป่าวครับ พี่เมืองเก่า ความเห็นที่ 5 โดยคุณ : KONG HATYAI วันที่ : 17 - มี.ค. - 50 เวลา 11:00:46 ,ip :122.49.xxx.xxx แจ้งลบความเห็น
ศิลปะงดงามมากครับ + ข้อมูลเยี่ยม ความเห็นที่ 6 โดยคุณ : da_p05 วันที่ : 17 - มี.ค. - 50 เวลา 17:59:03 ,ip :222.123.xxx.xxx แจ้งลบความเห็น
อ่านกระทู้นี้แล้วรู้สึกเย็นบอกไม่ถูก ขอบคุณมากครับ...
พระบัวเข็มของพี่Punchai งามมากๆครับ.... ความเห็นที่ 7 โดยคุณ : poskorn วันที่ : 30 - มี.ค. - 50 เวลา 16:53:00 ,ip :58.9.xxx.xxx แจ้งลบความเห็น